– tana ichida ivigan qon yig’ilishi, tomir yorilishi natijasida kelib chiqadi. Teri ostida, shilliq qavatda, mushak ichida, ichki a`zolar devorlarida hosil bo`ladi.

"SABABLARI"

- Shikastlanish – vena va arterial qon tomirlar yorilishiga olib keladi - Tomirni notravmatik shikastlanishi (subaraxnoidal qon ketish) - Mellori-Veys sindromi (oshqozon va qizilo`ngach devorlarining yorilishiga olib keladi) - Tomir devorlari mo`rtligi - Qon ivish tizimining sifatsizligi

"BELGILARI:"

- Yengil bosqich – kuchsiz og`riqlar, katta bo`lmagan shish, bir sutka davomida hosil bo`ladi - O`rtacha bosqich – o`rtacha og`riqlar, kuchli shish, a`zo funksiyasining buzilishi, 5-7 soatda paydo bo`ladi. - Og`ir daraja – kuchli og`riq, a`zo faoliyati susayishi, 1-3 soatda paydo bo`ladi. - Shikastlangan joy qizargan, keyinchalik ko`kimtir tusga kiradi. - Mushak orasidagi gematoma faqat og’riq beradi, mahalliy o`zgarishlar deyarli yo’q. - Bosh og’riq, ko`ngil aynish, qayt qilish (bosh ichi gematomasida)

"DIAGNOSTIKA"

- Magnit-rezonans tomografiyasi - Bosh suyagi travmalarida – rentgen, kompyuter tomografiya, magnit-rezonans tomografiya, exoensefalografiya, lyumbal punksiya

"DAVOLASH"

- Gematomani ochish - Bosh suyagi trepanatsiyasi - Malhamlar, so`riltiruvchi preparatlar. Asoratlarning oldini olish maqsadida kichik o’lchamdagi gematomalarni olib tashlash amaliyoti bajariladi

"ASORATLARI"

- Falaj - Parez - Nafas to’xtashi - Koma - O`lim holatlari

"PROFILAKTIKA"

- Shikastlanishdan saqlanish - O`z vaqtida shifokorga murojaat qilish